«Τὸ δημοκρατικὸ πολίτευμα στὴν Πολιτεία καὶ τὸν Πολιτικὸ τοῦ Πλάτωνος» Φιλολογικὸς Σύλλογος Παρνασσός, 01/04/2025, 19:00-20:30 

 Σταῦρος Χρ. Ἀναστασόπουλος, Δρ. Κλασικῆς Φιλολογίας ΕΚΠΑ 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ἡ παροῦσα διάλεξη θὰ ἀσχοληθεῖ μὲ πτυχὲς τῆς πλατωνικῆς πολιτειολογίας ἐντὸς τῆς Πολιτείας καὶ τοῦ Πολιτικοῦ. Ἰδιαίτερη ἔμφαση θὰ δοθεῖ στὸ δημοκρατικὸ πολίτευμα καὶ θὰ διερευνηθεῖ ἂν ἡ πλατωνικὴ θεώρηση μὲ τὸ πέρας τῶν ἐτῶν καὶ τὴν συνακόλουθη ἀπόκτηση συγγραφικῆς ὡριμότητας μετατοπίζεται πρὸς τὴν πολιτικὴ μετριοπάθεια. Ἐν ὀλίγοις, ἡ ἐκ τοῦ φαίδιμου βλαστοῦ τῆς σωκρατικῆς φιλοσοφίας ἐπικριτικὴ στάση ἀπέναντι στὴν δημοκρατία, τὴν ὁποία ὁ ἀναγνώστης ἐντοπίζει στὴν Πολιτεία, παραμένει ἄκαμπτη στὸν μεταγενέστερο συγγραφικῶς Πολιτικὸ ἢ ἐλαττοῦται πρὸς τὸ ἠπιότερον; Ἀσφαλῶς, τὸ ἐρευνητικὸ τοῦτο ἐρώτημα θὰ ἀποτελέσει ἀφορμὴ καὶ γιὰ συνοπτικὴ παρουσίαση τόσο τῶν ὑπολοίπων πολιτειακῶν μορφῶν, ὅσο καὶ τῆς κριτικῆς ποὺ ἐνίοτε ἀσκεῖ ὁ Πλάτων σὲ τρανοὺς Ἀθηναίους πολιτικούς (σὲ διαλόγους του ὅπως ὁ Γοργίας, ὁ Μένων, ὁ Φαῖδρος κ.λπ.). Ἐπιπροσθέτως, θὰ πραγματοποιηθοῦν περιστασιακὲς μνεῖες στὴν διεθνῆ βιβλιογραφία (π.χ. Stella Lange, Arlene Saxonhouse, Debra Nails κ.ἄ.), μὲ σκοπὸ τὴν διασαφήνιση σύνθετων πλατωνικῶν θέσεων. Πρὸ πάντων, ἡ ὁμιλία θὰ ἐπικεντρωθεῖ στὸ ἱστορικὸ καὶ κοινωνικὸ πλαίσιο τῆς ἐποχῆς, παραπέμποντας καὶ σὲ ἀναλύσεις περὶ δημοκρατίας ἄλλων συγγραφέων (Θουκυδίδου, Ἀριστοφάνους, ΨευδοΞενοφῶντος, Ἀριστοτέλους), ὥστε νὰ γίνει κατανοητὴ πολιτειολογικῶς ἡ φύση τοῦ ἀθηναϊκοῦ πολιτεύματος, ἰδίως κατὰ τὸ δεύτερο μισὸ τοῦ 5ου αἰῶνα π.Χ. Ἡ δημοκρατία, ἄλλωστε, ποὺ δέχεται τὰ δηκτικὰ βέλη τοῦ Πλάτωνος εἶναι αὐτὴ ποὺ ἐπιστημονικῶς ἀποκαλεῖται “radical democracy” καὶ δὲν σχετίζεται μὲ τὴν σύγχρονη, ἀντιπροσωπευτικὴ πτυχὴ τοῦ πολιτεύματος